Kώστας Kαββαθάς
The eye of the tigerΕΣΤΩ και καθυστερημένα, αισθάνομαι εθνικά υπερήφανος. Δεν είναι μικρό πράγμα που η Ελλάδα
κατέκτησε το Κύπελλο. Ακόμα και για κάποιον που εδώ και χρόνια έχει απορρίψει το
ποδόσφαιρο της «παράγκας» και γυρίσει την πλάτη στους πιθήκους που αυτοαποκαλούνται
«φίλαθλοι», η κατάκτηση του Euro 2004 ανοίγει το δρόμο για νέες, μεγάλες επιτυχίες. Η
«κούπα» θα επιταχύνει την ανάπτυξη, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας (στις
καφετέριες), συμβάλλοντας στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας. Μην ακούτε
τους μίζερους που λένε ότι ένα... κύπελλο δε φέρνει την άνοιξη. Ακριβώς επειδή έχουν
μείνει πίσω, έχουν την (εσφαλμένη) εντύπωση ότι μια χώρα πάει μπροστά αν κατακτήσει την
Παιδεία, τον Πολιτισμό, και έχει ισχυρή Οικονομία, και όχι αν βάλει γκολ. Όχι πως η νίκη
ήταν μικρό πράγμα. Για είκοσι τέσσερα ολόκληρα χρόνια η Εθνική απλώς λάμβανε μέρος στο
Πανευρωπαϊκό. Φέτος, το κατέκτησε.
Και εδώ είναι η διαφορά. Οι παίκτες δεν έπαιξαν απλώς καλό ποδόσφαιρο, αλλά έδειξαν στους
Έλληνες πώς πρέπει να λειτουργεί η χώρα. Aπλοί, αποφασισμένοι, οργανωμένοι και σοβαροί
επαγγελματίες, είχαν όλοι το Βλέμμα της Τίγρης. Θύμισαν την ομάδα των Γκάλη, Φασούλα,
Χριστοδούλου, Ιωαννίδη και ΣIA, που κέρδισε το Κύπελλο μπάσκετ το 1987. Και τότε κάηκε η
Ελλάδα. Και τότε ο λαός ντύθηκε στα μπλε, κατέβηκε στους δρόμους, έφτασε στα όρια της
παράκρουσης. Θυμάστε το μετά; Τον επόμενο χρόνο, η ομάδα ήρθε κάπου τρίτη, τον παραπάνω,
τέταρτη και, μετά, το «όνειρο» ξέφτισε κι οι φίλαθλοι γύρισαν στο φραπόγαλο. Το μπάσκετ
πέρασε στη σκιά, μια και ελάχιστοι είχαν τη δύναμη να ακολουθήσουν το παράδειγμα των
πρώτων έξι. Βλέπετε, όπως κάθε σοβαρή προσπάθεια, ο αθλητισμός απαιτεί δύναμη ψυχής,
πίστη στο σκοπό, επαγγελματισμό, ομαδική δουλειά, ιδιότητες που δε διακρίνουν το λαό μας.
Έχω την εντύπωση ότι κανείς δεν κατάλαβε τι ακριβώς έκανε η ομάδα του Ρεχάγκελ. Λίγοι
είναι εκείνοι που «είδαν» τι κρυβόταν πίσω από τις ιαχές, τις σημαίες, τον εθνικό ύμνο,
και ακόμα λιγότεροι εκείνοι που έσκυψαν (με ντροπή) το κεφάλι με την υποδοχή στο
Καλλιμάρμαρο, που στους παλιότερους θύμισε τελετές της Xούντας για την... Αρετή των
Ελλήνων! Η ατέλειωτη απονομή μεταλλίων, οι λόγοι του προκαθημένου, της δημάρχου και των
«παραγόντων», και η απίστευτη κιτσαρία «έβγαλαν μάτια».
Είναι, λοιπόν, εύκολο να πανηγυρίζεις τη νίκη της Εθνικής, αλλά δύσκολο ως ακατόρθωτο να
αντιγράψεις τα πρότυπά σου και να διεκδικήσεις, να κατακτήσεις το δικό σου αγώνα. Είναι
εύκολο (και άκρως χαβαλετζίδικο) να σπρώχνεσαι για να πάρεις (δωρεάν) μια ελληνική σημαία
και να τραγουδάς τον εθνικό ύμνο (που «έκανες γαργάρα» σε κρίσιμες για την πατρίδα σου
στιγμές). Γι? αυτό και έμεινα με το στόμα ανοιχτό, όταν, την Κυριακή του τελικού, είδα
στην τηλεόραση του Alpha τους μαθητές που έλαβαν μέρος στην 45η Μαθηματική Ολυμπιάδα, η
οποία ξεκίνησε την ίδια ημέρα.
Οι παίκτες της Εθνικής είναι οι ¶λλοι Έλληνες, που διαπρέπουν σε όλο τον κόσμο, όταν
βέβαια βρεθούν στο κατάλληλο περιβάλλον. Πολύ φοβάμαι (και μακάρι να βγω ψεύτης) ότι η
επιτυχία τους θα συντριβεί από την μπουλντόζα της νεοελληνικής πραγματικότητας, τις
ενέργειες της «παράγκας» και τα καμώματα των νεάτερνταλ που τη στηρίζουν. Οι εορτασμοί θα
περιοριστούν στις πλατείες, και «μέγα θαύμα, μέρες τρεις», που λέει ο λαός. Είναι κρίμα
που τα πράγματα εξελίσσονται μ? αυτό τον τρόπο. Η κατάκτηση του Κυπέλλου θα μπορούσε να
είναι παράδειγμα για επιτυχία σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Δε «λέει» να
ανακαλύπτεις την εθνική συνείδηση στο... γήπεδο και να την «κάνεις γαργάρα» στα Ίμια.
Μόνο έτσι η νίκη έχει ουσία, αλλιώς δεν είναι παρά χαβαλές και προσπάθεια να απαλλαγείς
από το σύμπλεγμα του ραγιά που για μια φορά στη ζωή του κατάφερε να σκαμπιλίσει το
βεζίρη. Αν και δεν είμαι «φίλος» του ποδοσφαίρου (όπως παιζόταν μέχρι τώρα), θαυμάζω τους
παίκτες της Εθνικής που με έκαναν να νιώσω υπερήφανος. Σε ό,τι με αφορά και για όσα
χρόνια μου έχουν απομείνει, δηλώνω ότι θα ακολουθώ το παράδειγμά τους και δε θα δέχομαι
το όχι σαν απάντηση.
Όμως, υπάρχει και ένας ακόμα λόγος που με κάνει να αισθάνομαι περηφάνια. Σε λίγες μέρες
αρχίζουν οι Ολυμπιακοί, μια διοργάνωση που δε μ? αρέσει (έτσι που έχει καταντήσει). Από
τη στιγμή που τους αναλάβαμε, όμως, θέλω να κάνουμε τους καλύτερους στην Iστορία, για να
δείξουμε στους κομπλεξικούς της Δύσης ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, η ¶λλη Ελλάδα
μπορεί να κάνει το θαύμα της. Θέλω να πετύχουμε για να απαντήσω στον αμίμητο columnist
της «San Francisco Chronicle», που έγραψε ότι οι Ολυμπιακοί της Αθήνας του θυμίζουν
εκείνους του ?36, του... ¶ντολφ Χίτλερ! Θέλω να ειρωνευτώ τους WASPs (White Anglo-Saxon
Protestants) των «New York Times», που έγραψαν ότι οι οικονομικοί μετανάστες που
δουλεύουν στα έργα προέρχονται από χώρες «που υποθάλπουν την τρομοκρατία». Θέλω να
τσιγαρίσω τον κρυόκωλο του CNN που είπε ότι οι «Aμερικανοί που θα έρθουν για τους Aγώνες
πρέπει να φέρουν τα... ακόντιά τους, για να αντιμετωπίσουν τους τρομοκράτες». Μπροστά
στην επιθυμία μου να τους ξεμπροστιάσω, είμαι έτοιμος να υποστώ ακόμα και τα ταγέρ της
κυρίας Γιάννας. Διάβολε... Αν δεν υπήρχε η Lady G, η Αθήνα δε θα είχε αποκτήσει
αεροδρόμιο και μετρό, ούτε θα είχαμε πληρώσει 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ (500 δισ. δραχμές)
για προστασία! Επειδή κάποιοι Έλληνες δημοσιογράφοι έγραψαν ότι η πώληση προστασίας είναι
μια λίαν επικερδής επιχείρηση, τα WASPs έγραψαν (στους «New York Times») ότι είμαστε
αντιδραστικοί, επειδή δε θέλουμε να μας παρακολουθούν οι κάμερες!
Αντί, λοιπόν, οι Ολυμπιακοί να είναι μια γιορτή χαράς, ένα πανηγύρι αθλητισμού και
πολιτισμού, μετατράπηκαν σε «πάρτι βρικολάκων» των μυστικών υπηρεσιών, σε πεδίο που
ικανοποιούνται τα κέφια της ελίτ που εκμεταλλεύεται την Ολυμπιακή Ιδέα. Γιατί μη μου
πείτε ότι τα cyborg που για δεκαπέντε μέρες θα καταρρίπτουν ρεκόρ προσφέρουν τίποτα στην
ανθρωπότητα, πέρα από την ευκαιρία να θησαυρίσουν δέκα, δεκαπέντε πολυεθνικές.
Έπαψα να μετράω τα δισεκατομμύρια που ξοδεύτηκαν για να μπορεί ο «¶νδρας της Χρονιάς» να
περιφέρεται ανά την υφήλιο πουλώντας «μπετά», σίδερα και άσφαλτο. Και να τα μετρούσα, δε
θα πετύχαινα τίποτα. Από τη στιγμή που ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ είπε εκείνο το αμίμητο
«Ze city which vil host ze 2004 Olympics iz Athens», η τράπουλα είχε μοιραστεί, και όσοι
έλεγαν ότι δεν είναι απαραίτητο να κάνεις Ολυμπιακούς για να φτιάξεις αεροδρόμια, μετρό,
προαστιακούς και τραμ χαρακτηρίστηκαν «μίζεροι», ακόμα και ανθέλληνες.
Αδυνατώ να κατανοήσω γιατί λίγες εκατοντάδες πράκτορες, χαφιέδες και χαρτογιακάδες πρέπει
να καταγράφουν, αναλύουν, φωτογραφίζουν, καταχωρούν κάθε μας κίνηση (και σκέψη;). «... Η
Ελλάδα της ανοιχτής κοινωνίας, της ανοχής και της ανεκτικότητας μετατράπηκε σε
πειραματικό εργαστήριο μετάλλαξης της δημοκρατικής οργάνωσης της κοινωνίας, αλλοίωσης των
δικαιωμάτων και περιφρόνησης των θεσμών που εγγυώνται την προστασία της Δημοκρατίας...»
γράφει ο Αριστείδης Οικονόμου στον «Κόσμο του Επενδυτή» της 4ης Ιουλίου, και συμφωνώ
απόλυτα, μια και τα ίδια γράφω τριάντα χρόνια. Πάντα έλεγα ότι είναι πολύ πιο εύκολο να
ελέγξεις ένα λαό που πάσχει από το σύνδρομο του ραγιά απ? ό,τι μια κοινωνία με
αναπτυγμένη εθνική συνείδηση. Ο αγράμματος, ο ασεγιαύριο, ο ελαμωρετώρας, ο θαμώνας των
κλαμπ, ο γκλαμουριάρης με τη Z5 και ο επιτυχημένος με το Grand Cherokee θα δεχτεί
ευκολότερα τις αλυσίδες από τον πολίτη που έχει συναίσθηση της ιστορίας του, πιστεύει
στις ικανότητές του και στις δυνατότητες της πατρίδας του.
Μετά, λοιπόν, την κατάκτηση του Euro 2004, του Oλυμπιακού επιδόματος και τη μονιμοποίηση
των συμβασιούχων, ακολουθεί η «μεγαλειώδης» τελετή, που θα «τελειώσει» όλες τις τελετές,
ακόμα και της Λισαβόνας το 1992. Όπως είπε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Ευάγγελος
Βενιζέλος ή Benny, αλλά και επιφανή μέλη της κοινωνίας των μιζαδόρων και των εργολάβων, η
χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με την υλοποίηση ενός νέου «εθνικού ονείρου». Ποια τα
προηγούμενα; Θα έλεγα (χωρίς να κόβω το κεφάλι μου) η «Αλλαγή», ο «3ος δρόμος προς το
σοσιαλισμό», η κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητας», το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο», το
«Βυθίσατε το Χόρα», το «Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα», το «ευχαριστώ» στις ΗΠΑ, ίσως και το
«νέο, ωραίο κόμμα» του Γ. Παπανδρέου. Ο ενθουσιασμός είναι πλέον τόσο μεγάλος, ώστε οι
φίλαθλοι ανέσυραν (από το χρονοντούλαπο της παγκοσμιοποίησης) την ελληνική σημαία - όπως
το 1974 με τη κατάληψη του 50% της Κύπρου από τον Αττίλα και, αργότερα, με την απόβαση
των Τούρκων στα Ίμια. Και σαν να μην αρκούσε αυτό, έψαλαν και τον... εθνικό ύμνο,
κάνοντας τον πρόεδρο Κωστή να μιλήσει για «φαινόμενα εθνικισμού»! Πάντως, πρέπει να
παραδεχτείτε ότι οι Ολυμπιακοί, το Euro 2004 και η κυρία Γιάννα ανέσυραν στην επιφάνεια
τον εθνικό Μήτσο, που βάφτηκε με τα χρώματα του πολέμου, φόρεσε φουστανέλα και δάκρυσε
από περηφάνια για τις νίκες των «παιδιών».
Παρακολουθώντας τη να δηλώνει ότι οι εργολάβοι θα είναι συνεπείς με τις ημερομηνίες και
ότι η Μαραθώνια Διαδρομή, το Ολυμπιακό Χωριό, η Αττική Οδός, το «Ελευθέριος Βενιζέλος»,
το μετρό, το τραμ, ο προαστιακός και η Βάρης-Κορωπίου θα είνα έτοιμα στις αρχές Ιουλίου
(άντε, στο τέλος, για να μην πιεστεί το σύστημα των απευθείας αναθέσεων), αισθάνθηκα κι
εγώ για πρώτη φορά (μετά τις Θερμοπύλες, τη Μάχη της Κρήτης και το Γοργοπόταμο) μια...
ψυχολογία. Και εκεί που η ευτυχία έτρεχε από τα μπατζάκια μου, διαβάζω (στον «Κόσμο του
Επενδυτή») ότι, σε άσκηση της Ελληνικής Αστυνομίας για χάρη των πρακτόρων που έχουν
συρρεύσει στην Αθήνα, στο λιμάνι του Πειραιά, το σύστημα C4I χρειάστηκε μόνο 17 δλ. για
να «ζουμάρει» στο πρόσωπο ενός πολίτη, να το φωτογραφίσει, αναλύσει, συγκρίνει, και
επειδή ο ατυχής μιλούσε στο κινητό, να υποκλέψει τη συνομιλία.
Όσο πλησιάζει η τελετή έναρξης τόσο η αγωνία μου μεγαλώνει. Μέχρι τώρα ήξερα ότι οι
κάμερες θα «βλέπουν» τους αριθμούς των αυτοκινήτων, αλλά μετά την επίδειξη στους ξένους
πράκτορες, φοβάμαι ότι θα βλέπουν και τον... ποπό μας. Αυτό μπορεί να είναι κακό, αλλά
και καλό μαζί, γιατί τι εικόνα θα έχει ο χαρτογιακάς που τις χειρίζεται, όταν στο φακό
τοποθετήσουμε ένα σκατό; Πάντως, όσα «αστεία» και να πούμε, στη χώρα ήρθε -για να μείνει-
ο μεγαλυτερότερος Μεγάλος Αδελφός. Διακόσια πενήντα εκατομμύρια ευρώ (85 δισεκατομμύρια
δραχμές) κόστισαν οι κάμερες, που, εκτός από την κυκλοφορία, θα «ξεγυμνώνουν» και τους
πολίτες. Αν ξέραμε ότι, για να αποκτήσει η πρωτεύουσα μετρό, τραμ, προαστιακό και
Καλατράβα έπρεπε να μας «δέσουν» οι ντόπιες και ξένες μυστικές υπηρεσίες, θα κάναμε το
παν για να μην αναλάβουμε τους Ολυμπιακούς. Σας θυμίζω τι έγραφα στο προηγούμενο «Εν
Λευκώ».
«... Θα είναι, λέει, (οι κάμερες) βοηθοί και όχι δυνάστες, ακόμα και αν φωτογραφίζουν το
πρόσωπό μας και το συγκρίνουν με τα στοιχεία που βρίσκονται στις βάσεις δεδομένων των
διάφορων υπηρεσιών ασφαλείας -ΕΥΠ, Interpol, CIA, DEA, NSA, M5, Mosad, Echelon και
τελειωμό δεν έχει. Τα δεδομένα, λέει πάλι, θα καταστρέφονται έπειτα από επτά ημέρες. Αυτό
που δε "λέει" είναι ποιος θα τα εκμεταλλεύεται αυτές τις ημέρες και πώς. Η παράνοια έχει
φτάσει σε τέτοιο σημείο, ώστε συλλαμβάνονται οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με
ραδιοϊσότοπα, επειδή, λένε οι ανεγκέφαλοι, μπορεί να είναι... τρομοκράτες και να κάνουν
"διακίνηση ραδιενεργών υλικών"! Αν αυτό δε συνιστά την απόλυτη σχιζοφρένεια, τότε τι τη
συνιστά;...»
Χάρηκα όταν στην «Ελευθεροτυπία» της 28ης Ιουνίου διάβασα το άρθρο του Γιώργου Βότση ο
οποίος, ανάμεσα στα άλλα, έγραφε:
«... Τρομονόμοι και υπερσύγχρονος κατασταλτικός μηχανισμός, που συρρικνώνουν ελευθερίες,
προτρέπουν τους πολίτες στο χαφιεδισμό, καταλύουν δημοκρατικά δικαιώματα και, καθώς είναι
αμερικανόπνευστα, μας πατάνε βαριά τον κάλο ? το περιλάλητο εθνικό μας φιλότιμο.
Προσβάλλουν δηλαδή βάναυσα όλες τις παραδοσιακές ευαισθησίες μας, όλα τα εθνικά μας
χούγια...»
Καλοκαιρινά και ανθρώπινα
Δύο πράγματα πρέπει να συμβαίνουν:
α. Δεν είχα προηγούμενη ζωή.
β. Eίχα, αλλά την πέρασα στο κρεβάτι. Διαφορετικά, δεν εξηγείται πώς μερικά από τα άτομα
που δραστηριοποιούνται στο «χώρο του αυτοκινήτου» γράφουν τα όσα γράφουν. Μου τα δείχνουν
πού και πού οι συνεργάτες μου και ρωτούν αν θα απαντήσω. Τους λέω όχι, διότι έχω
αποφασίσει να απαντώ μόνο σε ανθρώπους που εκτιμώ. Έτσι, τα μειράκια και τα όχι και τόσο
(μειράκια) μπορούν να γράφουν ό,τι θέλουν, ενθυμούμενα, όμως, ένα πράγμα: πως ό,τι λένε ή
γράφουν έχει γραφτεί, ό,τι κάνουν έχει γίνει και ό,τι πρόκειται να κάνουν έχει επίσης
γίνει. Μόλις επιχειρήσουν κάτι για πρώτη φορά, τότε μπορεί τα σχόλιά τους να χρήζουν
προσοχής.
The missing link (ο χαμένος κρίκος)
Πώς μένεις είκοσι μέρες «ανάπηρος»; Αν σε ρίξει στην άσφαλτο με τη μηχανή σου μια
κατώτερη μορφή ζωής, ο χαμένος κρίκος ανάμεσα στον πίθηκο και τον άνθρωπο που οδηγεί
Renault 19. Το μούτρο αποφάσισε να στρίψει αριστερά για Μαρκόπουλο στα «φανάρια» πριν από
το Κορωπί και το έκανε μπροστά μου, χωρίς να βγάλει φλας και σε σημείο που υπήρχαν μόνο
τσιμεντένια μπλόκια. Ο τροχός της μοτοσικλέτας μου χτύπησε το πίσω αριστερό «φτερό» του,
έπεσα, σύρθηκα στην άσφαλτο για πέντε, έξι μέτρα και η μοτοσικλέτα μού «πλάκωσε» το δεξί
πόδι. Οδηγοί σταμάτησαν και με βοήθησαν να απελευθερωθώ. Διαπίστωσα ότι, ναι μεν δεν είχα
σπάσει κόκαλο, αλλά είχα «κάψει» το δεξί μου βραχίονα και το δέρμα στον «αστράγαλο», όπου
πλέον φαινόταν το κόκαλο. Το αίμα έτρεχε και έπρεπε να αποφασίσω αν θα κυνηγήσω τον οδηγό
(την είχε ήδη κοπανήσει) ή αν θα πάω στο Κέντρο Υγείας Κορωπίου. Έκανα το δεύτερο. Ο
γιατρός καθάρισε τα τραύματα και μου συνέστησε να κάνω αντιτετανικό, που, όμως, δεν
υπήρχε στο Κέντρο. Έτσι, αναγκάστηκα να ψάξω για ανοιχτό φαρμακείο (ήταν Κυριακή), να
αγοράσω τον ορό και να επιστρέψω. Έφτασα σπίτι με πόνους (ο αστράγαλος είναι το χειρότερο
μέρος, επειδή υπάρχει μόνο δέρμα και κόκαλο) και άρχισα να σκέπτομαι ποιο ήταν το λάθος
μου. Το πρώτο και μεγαλύτερο δεν ήταν πως δεν «κατάλαβα» τον «κρίκο», αλλά το ότι είχα
ανεβεί στη μηχανή χωρίς μπότες ή μποτάκια, μια από τις λίγες φορές που τα τελευταία
τριάντα χρόνια το έκανα. Αν τα φορούσα, το πόδι θα ήταν καλυμμένο, δε θα έμενα δύο μέρες
στο νοσοκομείο και δε θα έκανα δεκαπέντε αλλαγές. Δίδαγμα; Ποτέ σε δίκυκλο με σαγιονάρες,
«παντοφλέ» και αθλητικά. Πάντα με μπότες ή μποτάκια, γάντια, δερμάτινο μπουφάν και
κράνος. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι γαϊδούρια και εξυπνάκηδες που νομίζουν ότι, αν είσαι
ντυμένος σωστά, είσαι κρυόκωλος.
Και που το έγραψα, τι έγινε; Το διάβασε κανείς; Αν αυτά που είδα σε πρόσφατη έρευνα του
περιοδικού είναι αληθινά (είναι), ο κόσμος όχι απλώς έχει αλλάξει, αλλά έχουν έρθει τα
πάνω, κάτω. Νέοι 28 και 30 ετών δε διαβάζουν 4Τ, γιατί «έχουν πολλά γράμματα (κείμενα)»
και «δεν τους ενδιαφέρει» αν Έλληνες μηχανικοί έλαβαν μέρος στην κατασκευή της γέφυρας
Ρίου-Αντιρρίου ή αν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα εξαφανίσει κάθε μορφή ζωής στον
πλανήτη. Περισσότερα για το πολιτιστικό σοκ, σε επόμενα τεύχη, μια και τον Αύγουστο
πρέπει να φορέσουμε το καλύτερό μας χαμόγελο και να κάνουμε κλύσμα στους... συγκαμένους
που ανέφερα πιο πάνω._ Κ. Κ.